Hiện nay, nhiều người vẫn chưa phân biệt được thiết bị giám sát hành trình (TBGSHT) và thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe (TBGNHANLX), thậm chí còn lầm tưởng hai thiết bị này là một. Tuy nhiên, đây là hai thiết bị độc lập.
Theo Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia QCVN 06:2024/BCA về thiết bị giám sát hành trình và thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe, TBGSHT là thiết bị dùng để ghi, lưu trữ, truyền phát thông tin, dữ liệu về hành trình của phương tiện, được lắp trên các phương tiện phải lắp theo quy định của Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ (TTATGTĐB). Trong khi đó, TBGNHANLX là thiết bị dùng để ghi, lưu trữ, truyền phát thông tin, dữ liệu về hình ảnh người lái xe, được lắp trên các phương tiện phải lắp theo quy định của Luật TTATGTĐB.
Theo khoản 2 Điều 35 TTATGTĐB năm 2024 quy định: “Xe ô tô kinh doanh vận tải phải lắp thiết bị giám sát hành trình. Xe ô tô chở người từ 08 chỗ trở lên (không kể chỗ của người lái xe) kinh doanh vận tải, xe ô tô đầu kéo, xe cứu thương phải lắp thiết bị giám sát hành trình và thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe”.
Như vậy, mọi loại xe ô tô kinh doanh vận tải phải lắp thiết bị giám sát hành trình. Trong đó, đối với thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe thì bắt buộc phải được lắp đặt trên loại xe ô tô chở người từ 8 chỗ trở lên (không kể chỗ của người lái xe) kinh doanh vận tải, xe ô tô đầu kéo, xe cứu thương, xe cứu hộ giao thông đường bộ. Ngoài ra, việc lắp đặt thiết bị phải bảo đảm yêu cầu kỹ thuật theo quy định của Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về thiết bị giám sát hành trình và thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe.
Bên cạnh đó, ngày 12/11/2024, Bộ trưởng Bộ Công an đã ban hành Thông tư số 71/2024/TT-BCA quy định quản lý, vận hành, sử dụng hệ thống quản lý dữ liệu thiết bị giám sát hành trình và thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe. Theo đó, trách nhiệm của đơn vị kinh doanh vận tải bằng xe ô tô, chủ phương tiện xe ô tô chở người từ 08 chỗ trở lên (không kể chỗ của người lái xe) kinh doanh vận tải, xe ô tô đầu kéo, xe cứu thương và xe cứu hộ là quản lý phương tiện, lắp thiết bị giám sát hành trình, thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe trên phương tiện đảm bảo tuân thủ quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về thiết bị giám sát hành trình và thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe; Truyền dẫn chính xác, đầy đủ, liên tục dữ liệu về máy chủ của Cục Cảnh sát giao thông; bảo đảm tính khách quan, chính xác, kịp thời trong việc cung cấp dữ liệu, không được sửa chữa hoặc làm sai lệch dữ liệu truyền về máy chủ của Cục Cảnh sát giao thông; đảm bảo an toàn, bảo mật dữ liệu; Cảnh báo cho người lái xe về việc thiết bị giám sát hành trình, thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe không truyền dữ liệu về máy chủ dịch vụ; Cập nhật, lưu trữ có hệ thống dữ liệu về hành trình của phương tiện tham gia giao thông đường bộ và hình ảnh người lái xe trong thời hạn tối thiểu 01 năm đối với dữ liệu thu thập từ thiết bị giám sát hành trình và 03 tháng đối với dữ liệu thu thập từ thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe…
Trong khi đó, trách nhiệm của người lái xe ô tô kinh doanh vận tải, xe ô tô chở người từ 08 chỗ trở lên (không kể chỗ của người lái xe) kinh doanh vận tải, xe ô tô đầu kéo, xe cứu thương và xe cứu hộ là quản lý thiết bị giám sát hành trình, thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe trong thời gian được giao lái xe; chấp hành về thời gian lái xe theo quy định tại khoản 1 Điều 64 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024; Thông báo kịp thời cho đơn vị kinh doanh vận tải, chủ phương tiện khi thiết bị giám sát hành trình, thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe không hoạt động hoặc mất kết nối.
Các hành vi vi phạm liên quan TBGSHT và TBGNHANLX sẽ bị xử phạt theo quy định tại Nghị định 168/2024/NĐ-CP ngày 26/12/2024 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông trong lĩnh vực giao thông đường bộ; trừ điểm, phục hồi điểm giấy phép lái xe. Cụ thể:
Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng khi thực hiện một trong các hành vi: Điều khiển xe ô tô chở người từ 08 chỗ trở lên (không kể chỗ của người lái xe) kinh doanh vận tải hành khách, xe ô tô đầu kéo, xe ô tô cứu hộ giao thông đường bộ, xe ô tô cứu thương “không lắp thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe hoặc có lắp thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe nhưng không có tác dụng trong quá trình xe tham gia giao thông theo quy định hoặc làm sai lệch dữ liệu của thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe lắp trên xe ô tô” (điểm l khoản 5 Điều 20; điểm b khoản 3 Điều 21; khoản 1 Điều 29; khoản 1 Điều 30 Nghị định 168/2024/NĐ-CP).
Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng khi thực hiện một trong các hành vi: Điều khiển xe ô tô tham gia kinh doanh vận tải hàng hóa, xe ô tô cứu hộ giao thông đường bộ, xe ô tô cứu thương “không lắp thiết bị giám sát hành trình hoặc có lắp thiết bị giám sát hành trình nhưng không có tác dụng trong quá trình xe tham gia giao thông theo quy định hoặc làm sai lệch dữ liệu của thiết bị giám sát hành trình lắp trên xe ô tô” (điểm c khoản 5 Điều 21; khoản 3 Điều 29; khoản 2 Điều 30 Nghị định 168/2024/NĐ-CP).
Ngoài ra, người điều khiển phương tiện bị trừ điểm giấy phép lái xe: 02 điểm (điểm a khoản 13 Điều 21; khoản 4 Điều 29; khoản 3 Điều 30 Nghị định 168/2024/NĐ-CP).
Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng đối với cá nhân, từ 10.000.000 đồng đến 12.000.000 đồng đối với tổ chức kinh doanh vận tải, dịch vụ hỗ trợ vận tải thực hiện một trong các hành vi vi phạm:
- Không thực hiện việc cung cấp, cập nhật, truyền, lưu trữ, quản lý thông tin, dữ liệu từ thiết bị giám sát hành trình theo quy định (điểm a khoản 7 Điều 26 Nghị định 168/2024/NĐ-CP).
- Sử dụng phương tiện kinh doanh vận tải không lắp thiết bị giám sát hành trình của xe (đối với hình thức kinh doanh vận tải có quy định phương tiện phải lắp thiết bị) hoặc lắp thiết bị nhưng thiết bị không hoạt động, không đúng quy chuẩn theo quy định hoặc làm sai lệch dữ liệu của thiết bị giám sát hành trình của xe ô tô (điểm c khoản 7 Điều 26 Nghị định 168/2024/NĐ-CP).
- Sử dụng xe ô tô kinh doanh vận tải không lắp thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe theo quy định (đối với loại xe có quy định phải lắp thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe) hoặc có lắp thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe nhưng không ghi, không lưu trữ được dữ liệu trên xe trong quá trình xe tham gia giao thông theo quy định hoặc làm sai lệch dữ liệu của thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe lắp trên xe ô tô (điểm g khoản 7 Điều 26 Nghị định 168/2024/NĐ-CP).
- Không thực hiện việc cung cấp, cập nhật, truyền dẫn, lưu trữ, quản lý thông tin, dữ liệu thu thập từ thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe lắp trên xe ô tô theo quy định (điểm h khoản 7 Điều 26 Nghị định 168/2024/NĐ-CP).
Ngoài việc bị phạt tiền, thì cá nhân, tổ chức vi phạm quy định trên còn bị áp dụng các hình thức xử phạt bổ sung tước quyền sử dụng phù hiệu từ 01 tháng đến 03 tháng (khoản 12 Điều 26 Nghị định 168/2024/NĐ-CP) và buộc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe (điểm c khoản 13 Điều 26 Nghị định 168/2024/NĐ-CP).
- Đưa xe cứu hộ giao thông đường bộ, xe cứu thương không lắp thiết bị giám sát hành trình của xe hoặc lắp thiết bị nhưng thiết bị không hoạt động, không đúng quy chuẩn theo quy định hoặc làm sai lệch dữ liệu của thiết bị giám sát hành trình trên xe ô tô tham gia giao thông (điểm m khoản 7 Điều 32 Nghị định 168/2024/NĐ-CP).
- Đưa xe cứu hộ giao thông đường bộ, xe cứu thương không lắp thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe theo quy định hoặc có lắp thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe nhưng không ghi, không lưu trữ được dữ liệu trên xe trong quá trình xe tham gia giao thông theo quy định hoặc làm sai lệch dữ liệu của thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe lắp trên xe ô tô tham gia giao thông (điểm n khoản 7 Điều 32 Nghị định 168/2024/NĐ-CP).
Bên cạnh đó, tổ chức kinh doanh vận tải, dịch vụ hỗ trợ vận tải tái phạm hành vi “Không thực hiện việc cung cấp, cập nhật, truyền, lưu trữ, quản lý thông tin, dữ liệu từ thiết bị giám sát hành trình theo quy định” hoặc “Không thực hiện việc cung cấp, cập nhật, truyền dẫn, lưu trữ, quản lý thông tin, dữ liệu thu thập từ thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe lắp trên xe ô tô theo quy định” có thể bị phạt tiền lên đến 100.000.000 đồng (khoản 11 Điều 26 Nghị định 168/2024/NĐ-CP).
Thực tế cho thấy, TBGSHT và TBGNHANLX đã mang lại những lợi ích không nhỏ cho các doanh nghiệp kinh doanh vận tải trong việc giám sát thái độ, hành vi của lái xe trong suốt hành trình của phương tiện, hỗ trợ đắc lực trong công tác quản lý. Từ đó, các lái xe cũng ý thức hơn về việc chấp hành quy định của pháp luật, nội quy của công ty khi tham gia giao thông trên đường, góp phần hình thành thói quen lái xe cẩn trọng, an toàn.
Mặt khác, qua khai thác thông tin, dữ liệu từ TBGSHT và TBGNHANLX, lực lượng Cảnh sát giao thông có thể nắm được lộ trình, tốc độ của phương tiện, phát hiện các hành vi vi phạm giao thông của lái xe như: không thắt dây đai an toàn, lái xe quá thời gian quy định, dùng tay cầm và sử dụng điện thoại khi điều khiển phương tiện… cũng như các thông tin khác phục vụ cho công tác xử lý vi phạm và điều tra, giải quyết tai nạn giao thông. Nhiều trường hợp vi phạm giao thông cũng đã bị xử lý nghiêm sau khi người dân cung cấp hình ảnh vi phạm được ghi thu từ TBGSHT của xe mình, gửi cho cơ quan Cảnh sát giao thông hoặc đăng tải trên các nền tảng mạng xã hội; qua đó, góp phần bảo đảm TTATGT.
Hiện nay, lực lượng Cảnh sát giao thông Thành phố Hồ Chí Minh đang triển khai cao điểm tổng kiểm soát, xử lý phương tiện kinh doanh vận tải trong thời gian từ 12 giờ 00 ngày 25/7/2025 đến hết ngày 25/8/2025. Đợt cao điểm này, lực lượng Cảnh sát giao thông sẽ tập trung xử lý các hành vi vi phạm quy định về hoạt động vận tải của các tổ chức, cá nhân (chủ phương tiện) kinh doanh vận tải và đội ngũ lái xe, trong đó có hành vi liên quan TBGSHT và TBGNHANLX; đồng thời, thông qua dữ liệu TBGSHT và TBGNHANLX để phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm khác.
Khi người dân có thông tin, hình ảnh về vụ việc vi phạm, tai nạn, ùn ứ giao thông hoặc cần phản ánh về tình hình TTATGT, tình hình tội phạm trên các tuyến giao thông trên địa bàn Thành phố, có thể liên hệ qua:
- Số điện thoại trực ban Phòng CSGT: 0693 187.521;
- Số điện thoại đường dây nóng (hotline): 0326 08.08.08;
- Địa chỉ hộp thư điện tử: csgt-dbds.ca@tphcm.gov.vn;
Hoặc Trang Zalo official account “Phòng Cảnh sát giao thông TP. Hồ Chí Minh để Phòng CSGT tiếp nhận và xử lý thông tin, vụ việc được nhanh chóng.
-